Ilse van der Woude: ‘Geld mag in kunst nooit een doel zijn’.

V: Samen met jouw creatieve partner Monique Friesen ben je in het moederschap gedoken. Vertel…
A: Ja. Het is op een heel natuurlijke manier ontstaan. Nadenkend over onze toekomst begonnen we elkaar logischerwijs vragen te stellen over het moederschap. Waarom wel? Waarom niet? Wat de consequenties zijn. Of die goed of slecht zijn, enzovoorts… Alles, eigenlijk.

V: Anderen gaan op een goed moment weer over naar een volgend onderwerp. Jullie niet.
A: Nee. De hoeveelheid vragen groeide maar door en door. En we dachten: wat is er eigenlijk weinig bekend over het moederschap. En wat wordt er weinig over gesproken. Die gebrekkige aandacht was voor ons aanleiding om er juist wél mee aan de slag te gaan.

V: Heeft dat aan de slag gaan met het moederschap ook een activistisch doel?
A: Dat is geen doel, maar wel een resultaat, denk ik. Monique en ik legden bijvoorbeeld allebei een associatie tussen ‘moederschap’ en ‘verdwijnen’. Alsof je er als moeder ineens niet meer toe doet. Geen deel meer hebt aan de geschiedenis. Afgesneden raakt. Dat gegeven is even interessant als tragisch. Door daar met vrouwen over in gesprek te gaan, ze daar bewust van te maken, kom je al snel bij toenemend zelfbewustzijn en vrouwenrechten uit.

V: Wanneer is zo’n project rond moederschap afgerond?
A: Goeie vraag. Misschien loopt het altijd door. Zijn er altijd weer nieuwe, relevante vragen over dit onderwerp. Waarom zou een project een einde moeten hebben als het, zoals in dit geval, nog steeds waarde heeft voor vrouwen?

V: Sowieso willen jullie kunst meer loskoppelen van ego, en van geld. Klopt dat?
A: Zoiets bedenken wij niet. Dat is al gaande. Kijk naar een bekende kunstenaar als Daan Roosegaarde: die lost maatschappelijke problemen op en zoekt daar verbindingen bij, bijvoorbeeld met wetenschappers. Dat is ook hoe wij denken dat kunst moet en zal gaan functioneren.

V: Jullie gaan nog een stapje verder en zeggen: ‘geld mag in kunst nooit een doel zijn’.
A: Dat is toch ook zo? Als je jouw artistieke keuzes laat bepalen door de drang er geld mee te verdienen, ben je toch niet met kunst bezig maar met geld verdienen? Dat is ook prima. Maar in onze ogen heeft kunst een andere functie. Waardecreatie. Dat je daar uiteindelijk geld voor krijgt, is natuurlijk wel belangrijk om in leven te blijven. Maar nogmaals: voor een kunstenaar mag het niet voorop staan.     

V: Toch vinden jullie het voor kunststudenten heel belangrijk om na te denken over het ondernemerschap.
A: Absoluut. Ik zeg wel eens: kunstenaar-zijn is de hardste vorm van ondernemen. En waarom? Omdat kunst heel persoonlijk is, heel dichtbij jezelf ligt. Als het dan niet wordt opgepikt of terzijde wordt geschoven is dat extra pijnlijk. Vraag je dus af hoe je, buiten de grillen van het publiek, een  stabiel inkomen voor jezelf kunt genereren. Anders houd je dat ondernemen niet vol.